Krzywica, zwana również chorobą angielską, jest spowodowana długotrwałym brakiem witaminy D. Najbardziej typowe zmiany to obrzęk kości nadgarstków i kostek, kolan szpotawych, ból rąk i nóg oraz prawdopodobnie zahamowanie wzrostu długości.
Co to jest krzywica?
Krzywica lub choroba angielska są w większości przypadków spowodowane wyraźnym i przedłużającym się niedoborem witaminy D u dzieci. Witamina D pomaga organizmowi wchłaniać wapń i fosforany, które są potrzebne do budowy mocnych kości. Niedobór witaminy D ma szczególny wpływ na strefy wzrostu na długich nogach, co prowadzi do zahamowania wzrostu i opóźnionego rozwoju szkieletu. Kości dzieci stają się miękkie i osłabione. Kiedy dziecko zacznie chodzić, obciążenie ciężarem spowoduje wygięcie nóg na zewnątrz – czego efektem są kolana szpotawe.
Termin „choroba angielska” pochodzi z czasów około XX wieku, kiedy choroba ta występowała w dużych ilościach (endemicznie) w głównych miastach Anglii. Ważną przyczyną było zanieczyszczenie powietrza i niewielka ekspozycja na słońce.
Przyczyny.
Głównymi przyczynami krzywicy jest zbyt mała podaż witaminy D w diecie i / lub zbyt mała ilość światła słonecznego. Promienie ultrafioletowe prowadzą do powstania witaminy D w organizmie. Normalna ekspozycja skóry na słońce w okresie letnim w większości przypadków pokrywa zapotrzebowanie na witaminę D. Jeżeli podaż słońca staje się zbyt mała, jesteśmy uzależnieni od podaży witaminy D z diety.
W biednej części świata przyczyną niedoboru witaminy D jest niedożywienie. W krajach zachodnich wyjaśnieniem są często choroby jelit, które powodują zmniejszenie wchłaniania tłuszczu z jelita. Ponieważ witamina D jest witaminą rozpuszczalną w tłuszczach, zmniejszone wchłanianie tłuszczu w jelicie będzie również wpływać na wchłanianie witaminy D. Brak spożycia pokarmów zawierających witaminę D może również powodować niedobór witaminy D.
W większości krajów zachodnich obserwuje się wzrost zachorowalności na krzywicę. Wynika to przede wszystkim ze zwiększonej częstości występowania wśród imigrantów z krajów azjatyckich i afrykańskich. Ciemna skóra oznacza, że mniej światła słonecznego przenika przez skórę, a ponadto ilość otrzymywanego przez nie słońca jest znacznie mniejsza niż w ich rodzinnym kraju. Osoby, które zakrywają większość swojego ciała, gdy są poza domem, są szczególnie narażone na krzywicę.
Dzieci matek z niską zawartością witaminy D w organizmie mogą urodzić się z krzywicą. Ponadto, jeśli są karmione piersią i nie otrzymują dodatkowej podaży witaminy D, może to sprzyjać rozwojowi krzywicy.
Wcześniaki mają również zwiększone ryzyko niedoboru witaminy D, a tym samym zmniejszone wchłanianie wapnia i fosforu. Ponadto istnieje wiele rzadkich chorób, które mogą powodować niedobór witaminy D.
Objawy.
Stan ten powoduje przede wszystkim objawy w okresie noworodkowym i w okresie dojrzewania – co wynika z szybkiego tempa wzrostu w tych okresach. Najbardziej typowymi zmianami są zakrzywione nogi (kolana szpotawe), obrzęk w okolicy nadgarstka i kostki oraz obrzęk w przedniej części żeber. Niektóre zahamowały wzrost długości. Badania krwi mogą wykazywać niski poziom witaminy D oraz nieprawidłowe poziomy wapnia, fosforanów i fosfatazy zasadowej. Zdjęcia rentgenowskie długich rurkowatych kości.
Leczenie.
Leczenie sprawdzonej krzywicy. Cztery tygodnie kuracji dużą dawką witaminy D to leczenie zarówno ostrego niedoboru, jak i odbudowy zapasów. Po tym czasie kontynuuje się leczenie profilaktyczne nieco mniejszymi dawkami, aż do ustąpienia wszystkich zmian.
Zapobieganie.
Zalecane dzienne spożycie witaminy D:
• Dzieciom w wieku 0-11 miesięcy zaleca się całkowite dzienne spożycie witaminy D w wysokości 10 mikrogramów
• Niemowlętom karmionym piersią zaleca się rozpoczęcie kropli witaminy D od 1 tygodnia życia
• Dzieci, które otrzymują substytut mleka matki, nie potrzebują suplementu
• Dzieci, które są częściowo sparaliżowane, powinny otrzymać suplement witaminy D, ale ilość można zmniejszyć w zależności od tego, ile mleka modyfikowanego otrzyma dziecko
• Nie zaleca się tranu z wątroby dorsza w pierwszym roku życia
• Dzieciom w wieku od 12 miesięcy i dorosłym do 75 lat zaleca się 10 mikrogramów witaminy D dziennie
• Osoby w podeszłym wieku powyżej 75 lat: 20 mikrogramów dziennie
Światło słoneczne może pokryć zapotrzebowanie latem. Dieta zawierająca wystarczającą ilość witaminy D pokrywa zapotrzebowanie na resztę roku. Badania pokazują, że spożycie witaminy D jest obecnie niższe niż zalecane dla dużej części populacji.
Dieta staje się ważnym źródłem witaminy D, gdy skóra otrzymuje zbyt mało światła słonecznego. Nawet przy normalnej diecie dostarczenie wystarczającej ilości witaminy D zimą może być trudne. 200 gram tłustych ryb (np. śledź, łosoś, makrela) zawiera prawie dzienną dawkę witaminy D. Pół litra mleka z dodatkiem witaminy D to prawie jedna trzecia zapotrzebowania. W margarynie i maśle dodana jest niewielka ilość witaminy D i musisz spożywać około 100 g margaryny dziennie, aby osiągnąć zalecane spożycie, jeśli jest to jedyne źródło. Olej z wątroby dorsza zawiera dużą ilość witaminy D, dlatego zimą zaleca się codzienne stosowanie tranu. Dla tych, którzy nie mogą lub nie chcą przyjmować tranu, są krople lub tabletki witaminy D, które można kupić w aptece. Mleko matki zawiera mało witaminy D, dlatego też u dzieci matek karmiących konieczna jest dodatkowa suplementacja witaminy D.
Prognoza.
Właściwe leczenie sprawi, że dziecko wyzdrowieje. U większości ludzi nawet zgięte nogi wyprostują się za kilka lat.
